Mehmet Şimşek’i bekleyen farklı senaryolar neler?
Ekonomist Özgür Demirtaş Youtube kanalında “Ekonomi ne olacak?” başlıklı bir fotoğraf paylaştı. “Bu videodaki her kesim için bir parça var.” Demirtaş, “Her zaman olduğu gibi bunu deyim yerindeyse evinizdeki evcil hayvanların, sokaktaki hayvanların bile anlayabileceği şekilde basit bir şekilde anlatacağım.” sözlerini kullandı.
Özgür Demirtaş şu ifadeleri kullandı:
– Özellikle son iki yılda ‘Nas ekonomi modeli’ ya da ‘Türkiye Ekonomisi modeli’ diye tabir edilen, insan olarak hiçbir şekilde kabul etmediğimiz bir ekonomik model hayata geçirildi. ‘Yapma’ dedik, ‘yapma’ dedik. Ben kendi görevimi yaptım, çok uyardım, yanlıştır dedim ve duvara tosladık.
– Bu model seçimlere kadar geldi. Bu model bize üretim patlaması yapıp cari açığı kapatacağımızı söylüyordu, aksine çok daha kötüye gitti. Üretim artacak denildi, dolar bu kadar artmaz, bu kadar olmadı, çok arttı. Enflasyon düzelecek denildi, çözülmedi. Memleketi sevmiyorsam neden uyarayım kardeşim? Bu uyarıyı yapanların siyasete gireceği söylendi. Milyonlarca kez söyledim; Siyasete girmeyeceğim.
Seçimlerin ardından ekonominin başına Mehmet Şimşek çağrıldı. Mehmet Şimşek’i şahsen çok iyi tanımıyorum. Mehmet Şimşek ile Batman’da bir toplantıda tanıştık. Mehmet Şimşek iktisat politikasını savunan ve uluslararası anlamda da belli bir itibarı olan bir kişidir.
‘Mehmet Şimşek’e yardım etmeliyiz.’ tweet attım Buradaki tweet’e kızmasının sebebi ‘Zavallı zavallı vatandaş, orta sınıftan biri nasıl yardım etsin’. DOĞRU. Ama onlardan henüz bahsetmedim. 3 küme Mehmet Şimşek’e yardımcı olabilir. Birinci küme akademisyenler, işi bilenler, teori-pratik bilenler aklı selim yardımcı olabilir. Zenginler vergi konusunda yardımcı olabilir. Politikacılar lüks tüketimi azaltarak da yardımcı olabilir.
“Herkes destek vermeli”
Bina çöktüğünde herkes binanın altında kalır. Çoğunlukla fakir fakirdir, orta direk binanın altında kalır, zengine bir şey olmaz. Yani binada hatayı kim yaparsa yapsın herkes takviye olmalı.
Örneğin bir konsey oluşturulabilir. Bu belki de Türkiye’nin en entelektüel, en bilgili, dünya çapında tanınan, en nitelikli insanlarıdır. Kendi uzmanlık alanlarındaki görüşlerini ifade edebilirler. Bir kuruş ücret talep etmelerine gerek yok. Koltuğa gerek yok. Bu kurul son 15 günü değerlendirir ve her 15 günde bir rapor yazar. Son 15 günü değerlendiren, önümüzdeki 15 gün içinde ne yapılırsa güzel olacak diyen bir kurul düşünün.
Farzedelim? Mehmet Şimşek’in eli kolu bağlı olmasın. Bir elinizi bağlamayın. ‘Vitrin-makyaj ekonomisi’ yapılmamalı. Umarım Şimşek ve iktisat ekibi olabildiğince çok istesin, o insanların lira almasına gerek yok. Yapılmazsa eksik kalır, Mehmet Şimşek’in eli kolu bağlanırsa hiç olmaz. Açığı daha da açarız ve açığı kapatamayabiliriz. Verimli yatırım yapmalıyız. Mehmet Şimşek giderse akıl dışı politikalar uygulanacak ve yapısal reformlar yapılamayacak.
Bir şeyin uzun vadede olması için kısa vadede acı çekmesi gerekir. Uzun vadede yapısal reforma ihtiyaç var. Yapısal reform olmadan ‘faizleri yükselttim’ deseniz de olmaz. Yargı reformu her şeyden önce gelir. Yargıyı bağımsız yapalım, hukuk ve adalet inanılmaz önemli. Eğitime ideoloji sokmayalım. Kısa vadede akılcı, akılcı ve ortodoks politikalar ile yapısal reformlar Mehmet Şimşek ve ekibi tarafından yapılmalıdır. Milli Eğitim, Ticaret ve Adalet Bakanları devreye girsin. Bunlar olursa Türkiye hak ettiği yere gider.
Mehmet Şimşek için senaryolar neler?
Seçimden sonra bu akıl dışı ‘Türkiye ekonomi modeli’ çökünce Mehmet Şimşek gelmek zorunda kaldı. Gelir gelmez ilk sözü ‘Türkiye bir an önce rasyonel ekonomi politikasına dönmelidir’ oldu. Başka yolu yok.’ söz konusu. Bu ne anlama gelir? Önceki politikanın mantıksız olduğunun kabul edilmesidir. Söylediği doğrudur ve desteklenmesi gerekir. Bu Türkiye’nin son şansı.
3 senaryo var. Mehmet Şimşek giderse yine bu ‘Türk modeli’nin benimseneceğini düşünebiliriz.
Mehmet Şimşek tam gelir dediğini uygularsa ortodoks iktisat politikası, akılcı siyaset, akılcı iktisat siyaseti diyoruz.
Mehmet Şimşek yarı yolda kalırsa, işine karışırsa, istediğini atayamazsa o zaman ‘vitrin ekonomisi modeli’, ‘makyaj ekonomisi modeli’, ‘hibrit ekonomi modeli’ olur.
Ne olursa olsun, sana ne olacağını söyleyeyim. Mehmet Şimşek giderse, akıl dışı politikalar uygulanırsa, yapısal reform olmazsa kısa vadede ülke sahte tatmin sağlar. Uzun vadede, uzun vadede ülke çok kötü bir yere gidecek.
Mehmet Şimşek ‘vitrin ekonomisi’ uygularsa, yarım iyileştirme yaparsa ülke zarar görür ama uzun vadede çok daha sancılı bir yere gider.
Mehmet Şimşek kısa vadede tamamen akılcı ve ortodoks politikalar uygular ve yapısal reformları eksiksiz yaparsa, uzun vadede tatmin olmuş, güçlü ve inanılmaz bir Türkiye ile karşılaşabiliriz. Keşke böyle bir şey olsaydı.